عسل و کیفیت آن : چطور عسل تقلبی را بشناسیم؟ (4 مورد)
مقدمه
در حالت کلی عسل تهیه شده از مواد قندی که زنبور عسل هیچ گونه نقشی در جمع‌آوری آن نداشته باشد و افزودن هر ماده‌ای دیگر اعم از مواد قندی و انواع اسانس‌ها، رنگ‌ها و انواع نگهدارنده‌ها به عسل، جزء موارد تقلب محسوب می‌شود و ارزش آن در مقایسه با عسل طبیعی صفر است.
متأسفانه به دلیل تقاضای زیاد، بازار پر از عسل‌های تقلبی و صنعتی شده است که نه تنها فاقد ارزش غذایی‌اند، بلکه گاهی برای سلامتی نیز مضر هستند. چطور عسل تقلبی را بشناسیم؟ شناخت عسل اصل از تقلبی، موضوعی است که هم در طب سنتی و هم در علم تغذیه اهمیت بالایی دارد.
چرا عسل تقلبی تولید می‌شود؟
برخی افراد برای سودجویی، با اضافه کردن شکر، گلوکز صنعتی، شیره‌های نباتی یا رنگ و اسانس، عسلی مشابه عسل طبیعی تولید می‌کنند. این محصولات ارزان‌تر عرضه می‌شوند اما خواص واقعی عسل طبیعی را ندارند.
روش‌های تشخیص عسل طبیعی از تقلبی
1. شکرک زدن (رس بستن)
چطور عسل تقلبی را بشناسیم؟ یکی از راه‌های تشخیص عسل طبیعی از عسل تقلبی شکرک زدن آن است. این تصور که عسل تقلبی در شرایط سرما و در طول مدت نگهداری شکرک می‌زند، کاملا اشتباه است، زیرا در مدت نگهداری و در مجاورت سرما، با کاهش رطوبت و ایجاد بلورهای منظم قندی در نتیجه وجود آنزیم‌های افزوده توسط زنبور، عسل طبیعی شروع به شکرک زدن می‌کند. درجه سفتی و زمان شروع شکرک زدن به نوع گل و آب و هوای منطقه بستگی دارد.
عسل طبیعی و غیر طبیعی هر دو در شرایط سرما شکرک می‌زنند، بنابراین جهت تشخیص چنین عسل‌هایی دقیق‌ترین روش، آزمایشهایی است که در آزمایشگاه‌های مجهز مواد غذایی و شیمیایی روی آن انجام می‌گیرد، ولی شناسایی چنین تقلب‌هایی برای عموم مردم غیر ممکن است. در مواردی با استفاده از تجربیات و آگاهی داشتن از نوع عطر و طعم عسل از جهت کیفی می توان حدس‌هایی زد؛ زیرا عسل دارای عطر و طعم گل است.
شکرک زدن عسل نه تنها دلیل بر تقلبی بودن نیست، بلکه برعکس معرف آن است که عسل کاملا سالم است و نمی‌‌تواند تقلبی باشد و این بر خلاف تصور غلط در ایران است که عسل شکرک زده را تقلبی می دانند. بر این اساس، حرارت دادن عسل به منظور از بین رفتن شکرک‌های ایجاد شده در آن سبب از بین رفتن آنزیم ها و کاهش کیفیت عسل می‌شود.
ملاک انتخاب عسل خوب
برای مصرف کننده یک راه بیشتر برای تشخیص عسل وجود ندارد و آن هم استفاده از ابزارهایی است که بدن در اختیارش گذاشته است. با چشمانش شکل ظاهری عسل را ارزیابی می‌کند، با بینی‌اش آن را بو می‌کند و با زبانش آن را مزه مزه می‌نماید. اگر عسل عطر طعم گل‌ها را داشت، این عسل، عسل واقعی(طبیعی) است و ارزش آن را دارد که بهای آن را در حد معقول بپردازد. عسلی که بوئیدن آن باعث عطسه شود و نوشیدنش سکر و مستی آورد و چشیدنش گلو را بسوزاند، برای تغذیه مناسب نیست.
راه‌های دیگر شناخت عسل طبیعی
مورچه بر خلاف عسل تقلبی به عسل طبیعی علاقه ندارد. اگر عسل را در آب ولرم حل کنیم، مزه آن میخوش می‌شود. نور پلاریزه هم اگر به عسل طبیعی تابانده شود، به چپ می‌گردد و این نور با تاباندن به عسل تقلبی و محصولات شکر به راست می‌گردد، زیرا مولکول‌های آن راستگرد است.
آزمایش‌های علمی
- روش قطعی تشخیص، آزمایش در آزمایشگاه‌های معتبر (بررسی ساکارز، HMF و رطوبت عسل) است.
- اگر می‌خواهید مطمئن شوید، باید عسل را از مراکز معتبر خریداری کنید.
راهکارهای خرید عسل اصل
- خرید از زنبورداران معتبر یا فروشگاه‌های مورد اعتماد
- توجه به برچسب و مجوزهای بهداشتی
- پرهیز از خرید عسل‌های خیلی ارزان یا بدون مشخصات تولید
جمع‌بندی
تشخیص عسل اصل از تقلبی همیشه کار ساده‌ای نیست، اما چطور عسل تقلبی را بشناسیم؟ با دقت به ویژگی‌هایی مثل عطر، طعم، غلظت و واکنش عسل در برابر آب و حرارت، می‌توان تا حد زیادی به کیفیت آن پی برد. بهترین راه برای داشتن عسلی سالم و پرخاصیت، خرید از منابع مطمئن و معتبر است.
برای اطلاعات بیشتر به مقالات زیر مراجعه کنید:
